Ντουόμνι Βρούτι σι Ντόμνιε Βρούϊτς (αγαπητές κυρίες και αγαπητοί κύριοι) καλώς ήρθατε στην παρουσίαση του πρώτου βιβλίου «Οι Έλληνες Αρειμένιοι Βλάχοι και η κρυμμένη αλήθεια», του Αρειμένιου Βλάχου Αριστέα Στέργιου Γραμμόζη, ο οποίος οφείλουμε να ομολογήσουμε είναι ξεχωριστός γιατί «παιδεύτηκε», «μορφώθηκε», σύμφωνα με τα αρχαιοελληνικά πρότυπα. Δεν έχει να μας υποδείξει τίτλους σχολών και περγαμηνές, παρά μόνο αδιάκοπο μόχθο και αγώνα μαθητείας δίπλα σε σοφούς και σοφές διδασκάλους του Ελληνισμού.
Και πρώτα-πρώτα η μεγαλύτερη και πάνσοφη δασκάλα του υπήρξε η φύση των δύσβατων κορυφογραμμών της Πίνδου, που είχε την τύχη να γεννηθεί και να μεγαλώσει, με τα ιερά νάματα της ντοπιολαλιάς της ιδιαίτερης γλωσσικής έκφρασης της γενιάς του.
«Φύσις καί διδαχή παραπλήσιον ἐστι. Καί γάρ ἡ διδαχή μεταρυσμοῖ τόν ἄνθρωπον, μεταρυσμοῦσα φυσιοποιεῖ». (Δημόκριτος).
Η διδαχή μεταβάλλει τον ανθρώπινον ρυθμό και μεταρυθμούσα φυσιοποιεί. Η παμμήτειρα φύση φυσιοποιεί προσδίδοντας απλόχερα τον συμπαντικό ρυθμό, στα έλλογα θνητά τέκνα της. Οι αισθητηριακές δονήσεις του περιβάλλοντος χώρου, αλληλένδετα μαζί με τις ψυχοσυναισθηματικές φορτίσεις του εσωτερικού κόσμου, θέτουν «ἐν σειρᾶ ροῆς» τους εγκεφαλικούς ρυθμούς και δομούν την ωριμοποιό εγκεφαλική λειτουργία.
Κατ’ επέκταση η φύση, η θήλεια γεννήτρα ενότητα αρχής, στο πρόσωπο της Μάνας γυναικός φυσιοποιεί μεταρυθμούσα δια της διδαχής και του παραδειγματισμού της. Ο μητρικός της λόγος, ο συλλαβικός προσωδιακός λόγος της ντοπιολαλιάς, ο σμιλευμένος απ΄ την κραδασμική ροή των φωνημάτων-συλλαβών ανάμεσα από τις μυλόπετρες των χιλιετηρίδων του χρόνου, συμβάλλει στην άρθρωση, στην σύνταξη και εν τέλει στην ζωτική αφομοίωση της συν-ενόησης.
Γι’ αυτό οι ρίζες Μάνες-φωνές, οι λάγαροι ανασασμοί της φύσης και της καρδιάς, με την ιδιαιτερότητα έκφρασης της ντοπιολαλιάς, υπομνήσκουν ζεστασιά, μυρωδιά, απάνεμα κι απρόσμενα γαληνέματα ψυχής. Κάποια δεδομένη στιγμή στην επίγεια διαδρομή του βίου μας, πηγαία κι απρόκλητα αναβλύζουν κι από το δικό μας υποσυνείδητο, αναπάντεχα ξαφνιάσματα και μας διακατέχουν και εμάς, κι εμείς αυθόρμητα με την σειρά μας τα ματαλέμε.
Για να προκύψει όμως αυτή η ιερή στιγμή του αφυπνισμού, θα πρέπει να προϋπάρξει ο κραδασμός της υπόμνησης του υποσυνειδήτου, να ριφθεί η λυδία λίθος ψυχής για να ταραχθεί η λήθη… «Οὐδέν έν τῆ νοήσει, ὅ μη πρότερον ἐν τῆ ἀναμνήσει», κατά τον θείον Πλάτωνα.
Και το κίνητρο, το έναυσμα για τον Αριστέα ερρίφθη κατά την τρίτη δεκαετία της ζωής του, όντας οικονομικός μετανάστης στην Γερμανία, από τον πεφωτισμένο καθηγητή Πανεπιστημίου Φρίτς και την ομάδα των φοιτητών του, υπομιμνήσκοντάς του τις ξεχωριστές ρίζες της γενέτειράς του στην Ήπειρο χώρα του Αρείου Διός και των Αρειμενίων.
Η πολύ καλή γνώση-βίωμα της ντοπιολαλιάς των προγόνων του, των Αρειμενίων Βλάχων Ηπειρωτών, επέγειρε τις μνήμες και δημιούργησε αναπάντητα ερωτηματικά και προέκυψαν τα «κιτσέ» -γιατί για το «Σόϊ’ ανόστε έστι Ρεσπεντίτε», το γένος το δικό μας είναι διασκορπισμένο.
Οι πολλαπλές αναφορές στην πρωτοϊστορία του γένους του στην ελληνική μυθολογία, του μετέπειτα συνομιλητή-δασκάλου του Φρίτς (Γερμανού καθηγητή Πανεπιστημίου), και στα φιλοσοφικά καφέ με τους «Σωκρατικούς διαλόγους», (που ευτυχώς για τον Αριστέα λειτουργούσαν από την δεκαετία του 1980 στην Γερμανία), όπως βεβαίως και οι δονήσεις ακούσματα των τοπωνυμίων στην φιλόξενη χώρα και των πανομοιοτύπων λέξεων με την μητρική του διάλεκτο, όπως π.χ. Langerfeld = μακρή+λιβάδι, (Λάγκε, Λούγκε στο ιδίωμα, ,,Gross,,- Γκουρόσ’ου,, στο ιδίωμα, ,,Βoden – Μπάντι,, «Boden = depedon = δάπεδον», ,,stau = στέκομαι,, εκ του ίστημι κ.λ.π.), συνέβαλαν τα μέγιστα στην υπόμνηση μα και στην συλλογιστική του πλέον, σύμφωνα με την ρήση του έτερου Πλατωνικού ρητού «τό μανθάνειν είναι ανάμνησις».
Έτσι ο Αριστέας Γραμμόζης υποψιασμένος, ανήσυχος και διερευνητικός, έχοντας υπό μάλης πλήθος βιβλίων (Τσατσόμοιρος, Δωρικός-Χατζηγιαννάκης, Ιωαννίδης, Τριανταφυλλίδης, κ.λ.π.), περιοδικών (Δαυλός, Ιχώρ, κ.λ.π.), όπως και όλους σχεδόν τους υπάρχοντες τίτλους λεξικών (Liddell-Scott, Σουϊδα ή Σούδα, Πανταζίδη, Σταματάκου, Μέγα Ετυμολογικόν κ.λ.π.), βρίσκεται να πηγαινοέρχεται από την δεκαετία του 1980 ανάμεσα σε Γερμανία και Ελλάδα, αναζητώντας εναγωνίως τον πηγαίο ξεδιψασμό της γνώσης, παρακολουθώντας ομιλίες και διαλέξεις, έως ότου «θεία τῆ τύχη» δια μέσου του Ιδεοθεάτρου προσεγγίσει την δασκἀλα «Διοτίμα» του, την εξαίρετη φιλόλογο-ερευνήτρια κ. Καραβά-Γαλάνη Μαρίνα. Κοντά της θα μαθητεύσει πάνω από μια δεκαετία, εισαγάγοντάς τον στα ανυπέρβλητα ετυμολογικά ταξίδια της ελληνικής και των κατά τόπους διαλέκτων της.
Πολύ αργότερα δια μέσου του εκλεκτού του φίλου Αρειμενίου Βλάχου Οκταβιανού θα συναντήσει την δυναμική και εμπνευσμένη καθηγήτρια Πανεπιστημίου κ. Μαρία Τζάνη, η οποία θα τον εμψυχώσει και θα του δώσει τα φτερά της αποδοχής, της εγκυρότητας και της αξιοπιστίας του παραγωγικού του έργου. Την εγκυρότητα και την αξιοπιστία ως προς την διερεύνηση του γλωσσικού ιδιώματος της ντοπιολαλιάς των Αρειμενίων Βλάχων, την έχουσα άμεση σύνδεση με την πρωτογένεια της ελληνικής.
Το παραγωγικό του έργο καταμετράται σε μια αξιόλογη και αξιοπρόσεκτη τριλογία, όπου σήμερα έχομε την χαρά και την τιμή να παρουσιάζουμε τον πρώτο τόμο, με τον σημαίνοντα τίτλο «Οι Έλληνες Αρειμένιοι Βλάχοι και η κρυμμένη αλήθεια».
Κατά το παρελθόν ο Αριστέας Γραμμόζης εξέδωσε μόνος του ένα ανάτυπο πρόπλασμα της ύλης του νεοεκδοθέντος βιβλίου του, σε 3500 αντίτυπα, με θέμα πάντοτε το ετυμολογικό υπόβαθρο του γλωσσικού ιδιώματος των Αρειμενίων Βλάχων, όπως και 6 περιοδικά (από 1000 αντίτυπα έκαστο), τα οποία μοίρασε αφιλοκερδώς.
Το παρόν βιβλίο σύμφωνα με τον συγγραφέα, είναι χαρισμένο αφ’ ενός στην σεβάσμια μορφή του παππού του Κω|νου Στέργιου Γραμμόζη, που ακόμα ηχεί στα αυτιά του η προτροπή του: «Να μην ξεχάσεις εκεί που θα πάς ότι είσαι ένας Έλληνας Αρειμένιος», («σ’νού αγκιρσιἔϊστ ακό γιού οὔς νέϊτζ κε ἔϊστ οὖν Έλληϊν’ου Αρειμέν»), και αφ’ ετέρου στους Κεφαλοβρυσιώτες χωριανούς του και ιδιαιτέρως στους νέους, με την δική του πλέον προτροπή να μην ξεχάσουν την ντοπιολαλιά που ομιλεί το γένος τους, το σόϊ των Αρειμενίων Βλάχων το διασκορπισμένο σε ολόκληρη την Οικουμένη.
Το πολύχρονο έργο του Αριστέα Γραμμόζη, το «έργο ζωής του», είναι σίγουρο ότι θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για τους ερευνητές ιστορικούς και γλωσσολόγους του μέλλοντος…
Ιωάννα Κόκλα
Εκπαιδευτικός, Ποιήτρια, Συγγραφέας
Πειραιάς 7-5-2014, βιβλιοπωλείον «ΑΙΓΗΙΣ»