Μάθημα 3 – Μέτρημα, Χρόνος, Καιρός

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Μέτρημα

Μισουράρι             = Μέτρηση, Μέτρημα,

Μισουράρα            = η Μέτρηση, το Μέτρημα

Μίσουρέιρ              = Μετρήσεις, Μετρήματα

Μισουρέρι’λι          = οι μετρήσεις, τα Μετρήματα

Αλ Μισουτρέριλου= των Μετρήσεων, των Μετρημάτων

 

μίσουρου = μετρώ

μίσουιρ  = μετράς

μίσουρε = μετρά, μετράει

 

μίσουρε = μέτρησε

 

μισουρέμου = μετράμε

μισουράτς  = μετράτε

μίσουρε      = μετράνε

 

μισουράτς = μετρήστε

*

μισουράι  = μέτρησα

μισουράις= μέτρησες

μισουρέ   = μέτρησε

 

μισουρέμου= μετρήσαμε

μισουράτου= μετρήσαμε

μισουράρε = μετρήσανεε

**

μισουράμου = μετρούσα

μουσουράι = μετρούσες

μισουρά     = μετρούσε

 

μισουράμου= μετρούσαμε

μισουράτου = μετρούσατε

μισουρά     = μετρούσαν(ε)

***

σ’ μίσουρου= να μετρήσω

σ’ μίσουιρ  = να μετρήσεις

σ’ μίσουρε = να μετρήσει

 

σ’ μισουρέμου= να μετρήσουμε 

σ’ μισουράτς =  να  μετρήσετε   

σ’ μίσουρε    = να μετρήσουν

 

σ’ μισουράμου= να μετρούσα

σ’ μισουράι   = να μετρούσες

σ’ μισουρά    = να μετρούσε

 

σ’ μισουράμου = να μετρούσαμε

σ’ μισουράτου = να μετρούσατε 

σ΄μισουρά      = να μετρούσαν(ε)

**

ους  μίσουρ  = θα  μετρήσω

ους μίσουιρ = θα μετρήσεις

ους μίσουρε = θα μετρήσει

 

ους  μισουρέμου = θα  μετρήσουμε

ους  μισουράτς  = θα μετρήσετε

ους   μίσουρε     = θα μετρήσουν

**

ους  μισουράμου= θα μετρούσα

ους μισουράι     = θα μετρούσες

ους  μισουρά     = θα μετρούσε

 

ους  μισουράμου= θα μετρούσαμε

ους μισουράτου  = θα μετρούσατε

ους  μισουρά     = θα μετρούσαν

*******

νιμισουρέμου= μετριόμαστε

βιμιρουράτς = μετριόσαστε

σμίσουρε      =  μετρούνται

****

σ’ μιμίσουρου = να μετρηθώ

σ’ τιμίσουιρ  = να μετρηθείς

σι μίσουρε    = να μετρηθεί

 

σ’ νιμισουρέμου = να μετρηθούμε

σ’ βιμισουράτς = να μετρηθείτε

σι μίσουρε         = να μετρηθούν 

 *

μιμισουράμου = μετριόμουν

τιμισουράϊ= μετριόσουν

σμισουρά      = μετριόταν

 

νιμισουράμου = μετριόμασταν

βιμισουράτου = μετριόμασταν

σμισουρά      = μετριόντουσαν  (και σε λοιπούς χρόνους)

*******

μισουράτε            = μετρημένη

μισουράτα            = η μετρημένη

μισουράτι             = μετρημένες

μισουράτι’λι         = οι μετρημένες

αλ μισουράτιλου = των μετρημένων

*

μισουράτου   = μετρημένος

μισουράτου = ο μετρημένος

μισουράτς    = μετρημένοι,

μισουράτσ’ιε = οι μετρημένοι

λα  μισουράτσλου = των μετρημένων

***

λου μίσουρου= τον μετράω 

λου μίσουιρ = τον μετράς

λου μίσουρε = τον  μετρά

*

λου μισουράι   = τον μέτρησα

λου μισουράις = τον μέτρησες

λου μισουρέ    = τον μέτρησε

*

λου μισουράμου=  τον μετρούσα 

λου μισουράι    =  τον μετρούσες

λου μισουρά     =  τον μετρούσε

**

ιγ’ μίσουρου = τους μετρώ

ιγ’ μίσουιρ  = τους μετράς 

ιγ’ μίσουρε = τους μετρά

*

ιγ’ μισουράι = τους μέτρησα

ιγ’ μισουράις = τους μέτρησες

ιγ’ μισουρέ   = τους μέτρησε

*

ιγ’ μισουράμου = τους μετρούσαμε

ιγ’ μισουράτου = τους μετρούσατε

ιγ’ μισουρά     = τους μετρούσε

****

λι  μίσουρου = τις μετρώ

λι  μίσουιρ  = τις μετράς 

λι   μίσουρε = τις μετρά

 

λι  μισουράι  = τις μέτρησα

λι  μισουράις= τις μέτρησες

λι  μισουρέ   = τις μέτρησε

 

λι  μισουράμου = τις  μετρούσαμε

λι  μισουράτου = τις  μετρούσατε

λι  μισουρά     = τις  μετρούσε

*

ου μίσουρου= την μετρώ

ου μίσουιρ  = την μετράς

ου μίσουρε = την μετρά

*

ου  μισουράι  = την μέτρησα

ου μισουράις = την μέτρησες

ου μισουρέ    = την μέτρησε

*

ου  μισουράμου=  την μετρούσα

ου μισουράι     = την μετρούσες

ου μισουρά     =  την μετρούσε

********************

ούνε  = ένα

ούν’  = ένας

ούνε  = μία

ντάου = δύο

(ντόϊ  φιτσιόϊρ = δυό αγόρια)

(ντάου  φέτι = δύο κορίτσια )

τρέ = τρία

πάτρου = τέσσερα

τσίντσι =  πέντε    -(τσίντσι:> τιντίτις = πεντάκις)

σιάσι   =  έξη (σιάσι:> ισσάς = εξάς -(εξάς->  εκσάς = σεάςε/σιάσι)

σιάπτι  =  επτά

όπτου  =  οκτώ

νάου   =  εννέα   -( νάου  Φέτι  = εννέα θυγατέρες )

νόϊ       =  εννιά    -(νόι φιτσιόιρ = εννιά  αγόρια )

τζάτσι = δέκα

(τζάτσισιτάτις = δεκάκις,  –σίτα = δέκα, ή και τίσα = δέκα.)

ούν σπριτζάτσι = ένδεκα

ντάουσπριτζάτσι = δώδεκα  (γεν.θηλ.: ντάουσπιτζάτσι ντι Φέτι = δέκα τρείς  θυγατέρες)

ντόισπριτζάτσι    = δώδεκα  (γεν, αρσ.:ντόισπριτζάτσι  ντι Φιτσιόιρ = δέκα τρία  αγόρια )

τρέσπριτζάτσι = δέκα τρία

πάτρου σπριτζάτσι = δέκα τέσσερα

τσίνται σπροτζάτσι = δέκα πέντε

………………………

γιΐνιετς           = είκοσι

τρέϊ τζεϊτς      =  τριάντα

πάτρου τζέϊτς = σαράντα

τσιν’τζέϊτς      = πενήντα

σιάσι τζέϊτς   = εξήντα

σιάπτι τζέϊτς = εβδομήντα 

όπτου τζέϊτς = ογδόντα

νάου  τζέϊτς = ενενήντα  

ούνε σούτε = εκατό

(ούνε σούτε = ένα εκατό-ένα κατοστάρικο)

ούνε σούτι ούνε =  εκατόν ένα

(ούνε σούτε ούνε = ένα ακατόν ένα)

……………

ντάου σούτι = διακόσια

τρέ σούτι = τριακόσια

…………..

Ούνε  νΐγιε = Χίλια

(ούνε νιΐγιε = νύε  γινιέγε = μία χιλιάδα)

Ουνε νιΐγιε ούνε = Χίλια ένα

(ούνε νιΐγιε ούνε = μία χιλιάδα  μία/ένα)

Ούν’ κατουμίρου = ένα  εκατομμύριο 

*****************

Χρόνος (ώρες, ημέρες, μήνες…)

σάτι     =  ώρα 

σάτια   =  η ώρα

σέιτς    =  ώρες

σέτσ’λι = οι  ώρες

αλ σέτσλου = των ωρών 

***************

Τζούε            = ημέρα

Τζούα            = η ημέρα 

Ν’ τζούα       = την ημέρα

Τζέλι             = ημέρες 

Τζέλι’λι         = οι ημέρες

Αλ Τζέλιλου = των ημερών 

*******************

Νούνιλι  αλ  Τζέλιλου = Ονομασίες των ημερών

Ντουμένικε = Κυριακή

[Ντουμένικε-> ένεκεν  του τεού υμον  υμένε = ένεκεν του θεού υμών ημέρα]

Λούϊν           = Δευτέρα

Μάρτς          = Τρίτη

Νιέρκουϊρ ή νιέρκουρ = Τετάρτη   

Τζόϊ              =   Πέμπτη 

Βίνιερ         =  Παρασκευή

Σέμπιτε      =  Σάββατο

******************

Στιμένε          =  εβδομάδα

Στιμένα         =  η  εβδομάδα

Στιμέιν          =  εβδομάδες

Στιμέϊν’λι      =  οι εβδομάδες

Αλ Στιμεϊνλου= των  εβδομάδων

******************

μέσου      =   μήνας

μέσου     =   ο μήνας

μέϊς         =   μήνες

μέσιε      =   οι μήνες

αλ μέϊσλου = των μηνών 

************************

Νούμιλι  αλ  μέσλου = Ονόματα των μηνών

Γινάρου           Ιανουάριος

Γινάρου         =  ο  Ιανουάριος

Σκούρτου        =  Φεβρουάριος  

Σκούρτου      =  ο  Φεβρουάριος  

Μάρτσου         =  Μάρτιος

Μάρστου       =  ο  Μάρτιος

Aπρίρου           =  Απρίλιος

Απρίρου         =  ο Απρίλιος

Μάϊλου                   =  Μάϊος  

Μάϊλου           =   ο Μάιος  

Κιρισάρου        =  Ιούνιος

Κιρισιάρου     =  ο Ιούνιος

Σιτσιράρου       =  Ιούλιος

Σιτσιράρου     =  ο Ιούλιος

Άγκουστου        =  Αύγουστος

Άγκουστου      =  ο  Αύγουστος

Γισμιτσιούνου   =  Σεπτέμβριος

Γισμιτσιούνου =  ο Σεπτέμβριος

Σουμέτρου         = Οκτώβριος

Σουμέτρου       = ο Οκτώβριος

Μπρουμάρου    =  Νοέμβριος

Μπρουμάρου =  ο Νοέμβριος

Ντρέου                      =  Δεκέμβριος 

Ντρέου             = ο Δεκέμβριος

**************************

Εποχίε’λι = οι Εποχές

Βιάρε    =  Καλοκαίρι 

Βιάρα    =  το καλοκαίρι 

Τόμνε    =  Φθινόπωρο

Τόμνα   =  το Φθινόπωρο

Γιάρε     =  χειμώνας  

Γιάρα         =  ο χειμώνας

Πρινβιάρε =  Άνοιξη

Προβιάρα =  η Άνοιξη

 

***********************

Άνου                   =   Ένος/Έτος,                 Χρόνος

Άνου           =   το Ένος/το Έτος,       ο Χρόνος

Άϊιν             =   Ένη/Έτη,                     Χρόνια

Άνιε            =   τα Ένη/τα Έτη,           τα χρόνια 

αλ  Άϊνλου =  των Ενών/των Ετών, των χρόνων 

αλλά  και

‘Έτα = το έτος   

‘Ετα  ντι  ουν’όρε = τό έτος -η αποχή,  από μία φορά -κάποτε

(Ντι τούτε έτα =  από άπασι  -όλα τα έτη)

(Ντι κέτς  Άϊιν έστι Φιτσιόρου; =  από πόσα  Ένη/Έτη  είναι το  Αγόρι; -(πόσον ετών είναι;)

 

Σινέϊα:>α σεινά έναες  = η σειρά  ένους/έτους -χρόνου,

Σινέϊα:> Ένας   σεναεσίας = Ένος/Έτος δεκαετίας.

********

Κιρό  =   Καιρό   (,,ατμοσφαιρική κατάσταση’’,  αλλά και ,,Χρόνος’’)

(τσι  κιρό φάτσι  = τι καιρό κάνει) (,,τι ατμοσφαιρική κατάσταση επικρατή;’’

(κέτου  Κιρό  φέτσι του κσένι = πόσο  καιρό έκανε στα ξένα -στην  ξενιτιά)

(κέτε  Άϊιν  φέτσι του  κσένι = πόσα  Ένη/Έτη/χρόνια   έκανε   στα ξένα )

(κέτου  Κιρό  φιτσέις του κσένι = πόσο καιρό έκανες στα ξένα -στην ξενιτιά  )

(κέτς  Άϊιν  αράϊ  του κσένι = πόσα  Ένη/Έτη  ήσουν  στα ξένα -στην ξενιτιά)

 

 Κιρόλου = ο καιρός  (,,η ατμοσφαιρική κατάσταση’’,  αλλά και ,,ο Χρόνος’’)

(τσί  κιρό αβέτς = τι καιρό έχετε)

(Κιρόλου φάτσι ότσι βρά  = ο καιρός κάνει ότι θέλει)

(Άζε  νού αβέμου μπούνου  Κιρό = Σήμερα δεν έχουμε  καλό Καιρό)

(Κιρόλου τρέτσι  σ’ νού  λουόμου  χιμπάρι = Ο καιρός  διέρχεται -περνά και δεν λαβαίνουμε -παίρνουμε είδηση)

 

(Για την Ετυμολογία  των λέξεων,  δες  στο  Ετυμολογικό  μας Λεξικό)